Szalunki budowlane – Poznaj rodzaje szalunków

Szalunki budowlane – rola w tworzeniu konstrukcji betonowych

Szalunki budowlane, nazywane też często deskowaniem, umożliwiają nadanie i utrzymanie kształtu żelbetowym elementom konstrukcyjnym do czasu zastygnięcia betonu. W tym celu prócz płyt szalunkowych, które mają bezpośrednią styczność z tym popularnym materiałem wiążącym, niezbędne są też elementy przyjmujące i przenoszące obciążenie betonu.

Formowanie betonu za pomocą szalunków

Wiele systemów deskowań pozwala na pewną regulację w celu osiągnięcia pożądanego kształtu konstrukcji betonowych. Powszechne zastosowanie znajdują: ramy, ściągi, łączniki, dźwigary, kraty, podpory w postaci rusztowań, stempli czy kozłów. Niejednokrotnie niezbędne technologicznie są też podesty i pomosty robocze, oraz elementy usztywniające całą konstrukcję.

Popularne materiały do produkcji szalunków

O ile kiedyś większość tych elementów była tworzona z drewna, o tyle dzisiaj jest to materiał dominujący jedynie w samych płytach szalunkowych. Najczęściej tworzy je powleczona syntetycznymi materiałami sklejka. Reszta konstrukcji przeważnie jest metalowa – ze stali i stopów aluminium. Do wyjątków należą szalunki kartonowe używane podczas formowania słupów, filarów, kolumn, a także elementów ogrodzeń.

Systemy szalunkowe jako element ergonomiczny i ekonomiczny

Szalunki systemowe, takie jak popularny szalunek peri, dzieli się ze względu na zastosowanie i konstrukcję. Zgodnie z tym kryterium wyróżniamy wśród szalunków ściennych dźwigarowe oraz ramowe.

Zastosowanie pierwszego systemu jest wskazane wszędzie tam, gdzie istnieje potrzeba dostosowania szalunków do skomplikowanych kształtów i dużych obciążeń, czyli przeważnie do obiektów z betonu architektonicznego.

Z kolei zaletą deskowań ramowych jest mniejsza liczba elementów składowych i łączeń, co umożliwia szybsze zabetonowanie większych powierzchni. Oba systemy stosowane są nie tylko przy szalunkach ściennych, ale również w szalunkach stropowych, w których to korzysta się z systemów rusztowych.

Podział szalunków ze względu na zastosowanie

Jeśli chodzi o zastosowanie, należy wyróżnić:

• Szalunki do wykopów – będące przykładem deskowania wykorzystywanego nie tylko do betonowania. Służą one przede wszystkim zabezpieczaniu wszelkich wykopów, co chroni przed naruszaniem terenu prac przez np.: osunięcia czy tąpnięcia.
• Szalunki fundamentowe z dedykowanymi rozwiązaniami szalunków ław i stóp fundamentowych nieraz wyposażonych już w podstawowe zbrojenie pozwalającego na szybki i prosty montaż.
• Szalunki kartonowe lub systemy ramowe i dźwigarowe znajdujące zastosowanie do odlewania słupów, słupków, filarów czy kolumn.
• Szalunki ścienne dźwigarowe i ramowe
• Szalunki stropowe, w tym rusztowe, w których poszczególne moduły podnosi się z poziomu podłoża przy pomocy przeznaczonych do tego widełek montażowych. Następnie zaczepia się do rusztu podpory i ustawia je pionowo, a na ruszcie układana jest płyta szalunkowa, po której można swobodnie chodzić.

Wybór konkretnego systemu będzie miał wpływ zarówno na wygląd gotowego betonu, jak i szybkość montażu, liczbę pracowników potrzebnych do instalacji odeskowania oraz dopuszczalny napór betonu. Przy niektórych kompleksowych pracach warto też wziąć pod uwagę wybór systemów uniwersalnych, które pozwalają na tworzenie tak szalunków ściennych jak i stropowych.

System ramowy czy dźwigarowy?

Prostszy w obsłudze jest system ram. Szczególnie efektywny okazuje się przy dużych, płaskich powierzchniach. Jednak przy wszelkiego rodzaju krzywiznach, trzeba wybrać systemy dźwigarowe, które często wstępnie, według projektu, może ustawić firma wynajmująca. Ponadto umożliwiają one pewną regulację i wytrzymują większe obciążenia.

Jakie szalunki wybrać?

Przed wyborem konkretnego systemu czy płyt szalunkowych, należy więc wziąć pod uwagę nie tylko przeznaczenie, ale również specyfikę i uwarunkowania pracy wynikające zarówno z rodzaju oczekiwanego kształtu elementów żelbetowych, jego ukierunkowania, oczekiwanej faktury, przewidywanych obciążeń naporu betonu i innych obciążeń technologicznych, jak i bezpieczeństwa wszystkich pracowników i łatwość obsługi danego szalunku systemowego.

W wyborze najlepszego rozwiązania mogą pomóc osoby specjalizujące się w tej dziedzinie. Osobiście polecamy firmę FW System, która prowadzi sprzedaż i wynajem systemów. Zajmuje się również doradztwem i obsługą budów zgłaszających zapotrzebowanie na szalunki. Ich oferta jest dostępna na stronie https://fwsystem.pl/.