Zmiany w podatku od spadku i darowizny

27 października 2020 roku weszły w życie ważne zmiany związane z podatkiem od spadków i darowizn. Nowe przepisy rozszerzają zakres osób, które mogą być z tego podatku zwolnione.

Kto i kiedy musi płacić podatek?

Kto według prawa musi płacić podatek od spadku lub darowizny? Obowiązkiem tym są objęte wszystkie osoby fizyczne, których majątek nabyty w konsekwencji otrzymania spadku lub darowizny przekracza kwotę wolną od podatku.

Kiedy natomiast powstaje obowiązek podatkowy od spadku? To zależy. Z reguły następuje to w momencie, gdy uprawomocnione zostaje postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku. Inny przykład chwili powstania obowiązku spadkowego to zarejestrowanie aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. W sytuacji, kiedy nabycie spadku nie zostanie zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje, gdy podatnik powołuje się na nabycie spadku przed organem kontroli skarbowej lub organem podatkowym.

Obowiązek podatkowy od darowizny powstaje w momencie, gdy darczyńca składa oświadczenie o darowiźnie u notariusza. Jeżeli darowizna nie jest zgłoszona do opodatkowania to obowiązek powstaje w momencie, gdy podatnik powołuje się na nabycie darowizny przed organem kontroli skarbowej lub organem podatkowym.

Kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn

• 9637 zł – dla osób z I grupy podatkowej,
• 7276 zł – dla osób z II grupy podatkowej,
• 4902 zł – dla osób z III grupy podatkowej.

Grupy podatkowe

Istnieją 3 grupy podatkowe – kryterium, według którego poszczególne osoby są przydzielane do każdej z nich, jest stopień pokrewieństwa.

Grupa I – należą do niej najbliższe osoby:

• małżonek,
• zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki),
• wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie),
• pasierb lub pasierbica,
• ojczym,
• macocha,
• rodzeństwo,
• teściowa,
• zięć,
• synowa.

Grupa II – to dalsi krewni:

• zstępni rodzeństwa (np. dzieci czy wnuki brata lub siostry),
• rodzeństwo rodziców,
• zstępni i małżonkowie pasierbów i pasierbic,
• małżonkowie rodzeństwa,
• rodzeństwo małżonków,
• małżonkowie rodzeństwa małżonków,
• małżonkowie innych zstępnych (np. żona wnuka).

Grupa III – należą do niej osoby niezaliczające się do pozostałych dwóch grup:

• znajomi,
• przyjaciele,
• osoby spowinowacone w dalszym kręgu (np. kuzyni, rodzina ojczyma, macochy).

Grupa 0
Chociaż w ustawie widnieją tylko 3 pierwsze grupy, to można wyodrębnić wśród nich grupę 0. Osoby należące do tej grupy mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku od darowizn i spadków niezależnie od tego czy wartość darowizny lub spadku przekracza kwotę wolną czy też nie.

Grupa 0:
• małżonek,
• zstępni,
• wstępni,
• rodzeństwo,
• pasierb, pasierbica,
• ojczym, macocha.

Zmiany w prawie
Wraz z wejściem w życie zmian, z płacenia podatku od spadków i darowizn zwolnieni zostali wychowankowie rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka oraz osoby wychowujące się w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych.

Poznaj – Informacja dotycząca rozliczenia PIT 2022/2023 roku

Zwolnione zostaną również osoby, które po zmianach zostały uznane za wstępnych, czyli: osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

Prawo dotyczące spadków i darowizn bywa problematyczne. W sytuacjach skomplikowanych może pomóc profesjonalista – adwokat.