Kontekst postmodernistyczny w powieściach Wiktora Pielewina

Postmodernizm jest to prąd literacki, którego początek datuje się na lata 60. XX wieku. Termin postmodernizm w znaczeniu literaturoznawczym pojawił się po raz pierwszy w 1959 roku w eseju Irwinga Howe Mass Society and Post-Modern Fiction (Społeczeństwo masowe a proza postmodernistyczna). Nazwa nurtu nawiązuje do słowa „ponowoczesność” (postmoderna) – okresu, który nastąpił po modernizmie.

Sprzeciw artystycznemu konserwatyzmowi

Modernizm, jak wiadomo, kojarzy się głównie z dekadentyzmem, czyli postawą niewiary we wszelkie ideały oraz hasłem ,,sztuki dla sztuki” (franc. l’art pour l’art). Natomiast literatura ponowoczesna sprzeciwiała się artystycznemu konserwatyzmowi. W twórczości pisarzy i poetów postmodernistycznych dominowała intertekstualność, ludyczność (gra z odbiorcą), eklektyzm (świadome zmieszanie wielu stylów i poetyk), a także literacki happening, autotematyzm, parodia, zabawa i czarny humor.

Wiktor Olegowicz Pielewin wskrzesza postmodernizm

Jednym ze współczesnych pisarzy, w którego książkach można odnaleźć kontekst postmodernistyczny jest niewątpliwie Wiktor Olegowicz Pielewin. Prozaik rosyjski, fantasta, wizjoner, autor satyryczno-groteskowych utworów. Należy on do grona najbardziej znaczących twórców światowej kultury. W roku 1992 otrzymał Rosyjską Nagrodę Bookera za opowiadania zebrane w książce Niebieska Latarnia, a w roku 2009 ogłoszono go najbardziej wpływowym intelektualistą Rosji. Jego utwory są doceniane w wielu krajach, w tym także w Polsce. Warto przyjrzeć się więc dwóm powieściom, które wydane zostały nakładem Wydawnictwa Psychoskok.

Społeczeństwo Internetu, konsumpcjonizmu, niewolnictwa informacyjnego, seksu i terroryzmu

W książce „Miłość do trzech zuckerbrinów” Pielewin pokazuje społeczeństwo Internetu, konsumpcjonizmu, niewolnictwa informacyjnego, seksu i terroryzmu. Sam tytuł książki już bardzo intryguje czytelnika. Ostatnie słowo okazuje się zlepkiem dwóch nazwisk: Sergeya Brina (Google) i oczywiście Marka Zuckerberga (Facebook). Tytuł jednak wskazuje, że zuckerbrinów jest trzech.

O kogo zatem jeszcze może chodzić?

Autor w sposób bezkompromisowy, czasami nawet wulgarny kreśli obraz współczesności. Podkreśla samotność jednostki w chorym systemie. Jednostki, która zostaje zniewolona sztywnymi ramami społecznymi. Zwraca również uwagę na absurdy życia w absurdalnym kraju. Owych trzech zuckerbrinów możemy więc sobie wyobrazić sobie jako wirus, bakterię – szalenie niebezpieczną i degradującą. Próba pokonania tej ,,epidemii nowoczesności” jest arcytrudna, bezsensowna, skazana na porażkę z jednego prostego względu: antidotum nie istnieje. Co gorsza, jesteśmy świadomi, że to właśnie zuckerbrinowie rządzą naszym światem. Jak mówi sam bohater:

,,Za każdym razem, gdy udaje się zniszczyć choć jednego takiego pornozombie, razem z nim znika w niebycie i trójka zuckerbrinów. Niczym nie różnią się od zuckerbrinów rządzących naszym światem. Z jednej strony wychodzi na to, że jest ich bardzo dużo – trzy razy więcej niż zarażonych przez nich ludzi, z drugiej zaś strony – zaledwie trzy. Nie można powiedzieć, że w jednym miejscu mamy kopie, a w drugim oryginały…. Ta tajemnica nie poddaje się naszemu rozumieniu…”.

Warto zatem sięgnąć po książkę „Miłość do trzech zuckerbrinów”, aby zyskać tę świadomość i mieć na względzie niebezpieczne mechanizmy współczesności.

[buybox-widget category=”book” ean=”9788381190923″]

Zaczęła się epoka postinformacyjna, w której żyjemy

Inną powieścią Wiktora Pielewina, niepublikowaną dotychczas w Polsce, jest „S.N.U.F.F.” – antyutopia. Narrator opowieści to mieszkaniec Big Bizu, wojskowy pilot Karpow pracujący dla medialnej korporacji CINEWS. Karpow zdalnie pilotuje futurystyczną wersję drona. Kamerę, która jest jednocześnie narzędziem dokumentacji i niezwykle zaawansowaną bronią masowej zagłady.

Snuff movies, zwane również „filmami ostatniego tchnienia” to gatunek filmowy obejmujący filmy przedstawiające sceny (jakoby) prawdziwych gwałtów, tortur czy zabójstw. Nazwa pochodzi od filmu Snuff – horroru przedstawiającego zabójstwo młodej kobiety, dokonane przez ekipę filmową (w domyśle – twórców wspomnianego horroru).

Głównym tematem powieści „S.N.U.F.F. jest wojna cywilizowanych mieszkańców Bizancjum/Big Biz z Orkami/Urkami mieszkającymi w Ork-krainie/(Urkaina, Wielki Urkaińskiej Kaganat). Toczy się ona jedynie po to, żeby kultura tych pierwszych miała wystarczającą ilość ofiar. Ich śmierć i unicestwienie staje się bowiem materiałem filmowym (zgodnie z postulatami mechanizmu ,,snuff”). Istotna jest tutaj rola Manitu – bożka w religii Bizancjum, przejawiającego się w trzech postaciach: informacja, pieniądz oraz proces przekazu informacji). Snuff jest zatem podstawą nowej religii, a zarazem kluczowym narzędziem współczesnej manipulacji. „Po co ludzie kręcą snuffy?” – to pytanie wielokrotnie pada w powieści Pielewina. Tak o tym mówi sam autor:

„Ludzie (…) dobrze zapamiętali, że wojny się rozpoczynają, kiedy filmy i wiadomości zamieniają się miejscami. Dlatego ci, co przeżyli, postanowili połączyć je w jedną całość, by nigdy już nie miało miejsca takie fałszerstwo. Ludzie postanowili stworzyć »kinowości« – uniwersalny real, który jak żywa arteria połączy real i fantazję, sztukę i informację. Ta nowa rzeczywistość miała być trwała i stała. Prawdziwa jak samo życie i na tyle jednoznaczna, by nikt jej nie mógł odwrócić czy postawić na głowie. Miała łączyć dwie główne energie życia ludzkiego – miłość i śmierć, ukazane prawdziwie. Tak powstały snuffy i zaczęła się epoka postinformacyjna, w której żyjemy”.

S.N.U.F.F. – Wiktor Pielewin

Premiera 01.10.2018 roku

W ofercie przedsprzedaży – http://tylkorelaks.pl/757-snuff-9788381191715.html

[buybox-widget category=”book” ean=”9788381191715″]

Kluczowy dla zrozumienia książki „S.N.U.F.F” jest więc fakt, że owe snuffy Bizancjum to twory mające na celu strzeżenie pewnego ładu we Wszechświecie. Natomiast Orkowie są niejako uosobieniem wszystkich wad ludzkości.

Snuff czyli śmierć na ekranie

http://www.psychoskok.pl/aktualnosci/snuff-czyli-smierc-na-ekranie/