Spadek i darowizna – jak nie zapłacić podatku

Niektóre osoby zobowiązane do zapłacenia podatku od darowizny i spadku, mają możliwość zwolnienia z uiszczenia opłaty. Jest to zwolnienie całkowite i nielimitowane, dotyczące osób z tak zwanej grupy zerowej. W jaki sposób można uniknąć płacenia podatku i jak to wygląda od strony prawnej to najczęstsze pytania zadawane radcom prawnym. Poniżej znajdziesz, krótki poradnik, który pomoże Ci rozwiać wątpliwości i dowiedzieć się więcej.Kwestie podatku odprowadzanego od spadków i darowizn reguluje kodeks cywilny i ustawa z 28 lipca 1983 roku o podatku od spadku i darowizn, które rozdzielają odpowiednio zobowiązanych do uiszczenia podatku na trzy grupy podatkowe. Decydującym aspektem decydującym o kwocie podatku, którą będziesz musiał uiścić jest stopień pokrewieństwa pomiędzy spadkodawcą (darczyńcą), a spadkobiercą (obdarowanym).

Grupy podatkowe:

Grupa 0 obejmuje: małżonka, zstępnych (np. syn, córka, prawnuki) wstępnych (matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, pasierba, ojczyma, macochę.

Grupa I obejmuje: małżonka, zstępnych (syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (matka, ojciec, dziadkowie, rodzeństwo, pasierba, ojczyma, macochę, teściów, zięciów, synowe.

Grupa II obejmuje: zstępnych rodzeństwa czyli np. dzieci brata, wnuki siostry itd., rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa (szwagier, bratowa), rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków (np. mąż szwagierki), małżonków innych zstępnych (np. żona wnuka),

Grupa III obejmuje: pozostałych nabywców darowizny lub spadku.

UWAGA: Grupa 0 ma znaczenie tylko dla osób zwolnionych z podatku, normalnie osoby te zaliczane są do grupy I podatkowej..

W zależności od grupy podatkowej obowiązuje całkowicie inny próg podatkowy, zupełnie inna stawka oraz wysokość podatku. Im stopień pokrewieństwa jest niższy tym kwota podatku będzie wyższa. Dokładne szczegóły dotyczące tej kwestii znaleźć można w art. 15 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Uiszczenie podatku od otrzymanej darowizny jest obowiązkiem każdego obdarowanego, może on natomiast zostać zwolniony z jego zapłacenia jeżeli spełni określone warunki. Okazuje się, że nabywcy z pierwszej grupy mają znacznie większe przywileje od pozostałych, jednak i to udogodnienie nie obejmuje wszystkich zainteresowanych.

Jak uniknąć płacenia podatku?

• Powołanie się na kwotę wolną od podatku
  Przepisy wymienionej powyżej ustaw zwalniają z obowiązku płacenia podatku. Jeżeli wartość otrzymanego spadku bądź łączna wartość darowizn nie przekracza kwot podanych niżej.

Powinieneś pamiętać jednak, że brane są tutaj pod uwagę wszystkie darowizny oraz łączna wartość spadku, który otrzymałeś od danej osoby w ciągu 5 lat poprzedzających rok, w którym otrzymałeś ostatnią darowiznę. Jeśli otrzymałeś spadek bądź darowiznę, których wartość jest wyższa niż kwota wolna od podatku, zastosowane zostaną stawki procentowe uwzględnione w art. 15.

2. Wariant przeznaczony dla osób najbliższych
   
   Swoje zastosowanie znajduje w przypadku części osób z grupy 0, zatem uwaga, nie dla wszystkich.

Na zwolnienie z uiszczenia opłaty zwolnieni mogą zostać:

• małżonek,
• syn, córka, wnuki,
• rodzice i dziadkowie,
• pasierb,
• rodzeństwo,
• ojczym i macocha.

Pamiętaj: Zwolnienie to obejmuje spadki i darowizny poczynione od 1 stycznia 2007 roku, oznacza to, że jeżeli spadkobierca zmarł przed ustaloną datą zastosowania nie znajdzie zupełne zwolnienie z podatku dla najbliższej rodziny, niezależnie od tego kiedy nastąpiło stwierdzenie nabycia spadku. Aby uzyskać zwolnienie z płacenia podatku, będziesz musiał zatroszczyć się o przeprowadzenie niezbędnych formalności, o których często się zapomina.

Formalności związane ze zwolnieniem z podatku – termin zapłaty

Pierwszym krokiem jaki będziesz musiał podjąć w tej sprawie jest złożenie w Urzędzie Skarbowym deklaracji SD-Z2. Na jej złożenie masz dokładnie 6 miesięcy od dnia w którym zostało uprawomocnione postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub wpisany został do rejestru akt poświadczenie dziedziczenia wydane przez notariusza. Sprawa powinna zostać załatwiona we wskazanym terminie, jeśli tego nie zrobisz, uprawnienie do zwolnienia z podatku przestaje obowiązywać a zastosowanie zyskają przepisy ogólne. Wskutek zaniedbania własnych interesów, będziesz musiał opłacić podatek jeżeli przekroczysz ustaloną kwotę wolną od podatku (dla grupy I, tj 9 637zł). W razie problemów lub niejasności skontaktuj się ze specjalistą, który pomoże Ci sporządzić wniosek i rozwieje wszelkie wątpliwości.

Deklaracji SD-Z2 nie będziesz musiał składać w sytuacji kiedy darowiznę nieruchomości otrzymałeś na mocy aktu notarialnego. W tym przypadku notariusz sam zajmie się formalnościami.

Jak wypełnić zgłoszenie SD-Z2

Przy obliczaniu kwoty wolnej od podatku sumowana jest wartość rynkowa majątku nabytego przez spadkobiercę z wartością praw i rzeczy majątkowych nabytych uprzednio od spadkobiercy, w okresie 5 lat poprzedzającym rok nabycie spadku.

Opodatkowaniu podlega nabycie spadku o wartości przekraczającej wymienione powyżej kwoty wolne od podatku. Podatnik jest zobowiązany do złożenia odpowiedniej dokumentacji we właściwym urzędzie skarbowym w ciągu miesiąca od dnia uprawomocnienia się postanowienie sądu stwierdzającego nabycie spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych SD-3 lub wspólnego zeznania podatkowego czyli SD-3 wraz z informacją o pozostałych podatnikach SD-3/A.

Co zrobić gdy upłynie termin zgłoszenia?

Niestety, w przypadku darowizny po upłynięciu terminu nic nie będziesz mógł już zrobić. Spadek natomiast daje pewną możliwość uchylenia się od skutków zaniedbania wyznaczonej daty. W takim przypadku możesz spróbować powoływać się na fakt iż, o nabyciu spadku dowiedzieliśmy się później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia – o ile rzeczywiście tak było.

Pamiętaj o przysługujących ci prawach i przestrzegaj terminów. Zastosowanie się do odpowiednich ustaleń pomoże Ci uniknąć uiszczenia podatku od otrzymanej darowizny lub spadku.