Prawa pracownika – 5 najważniejszych zasad

Jesteś zatrudniony? Sprawdź jakie przysługują Ci prawa ➤ Zapoznaj się z 5 najważniejszymi zasadami prawa pracy. Dowiedz się co zrobić w przypadku gdy pracodawca nie przestrzega reguł ➤ Wejdź i koniecznie przeczytaj!

Prawo Pracy – jakie prawa przysługują pracownikowi?

Kodeks pracy określa jasno nie tylko obowiązki, ale także prawa pracownika. W przypadku ich złamania, pracodawca musi liczyć się z konsekwencjami. Należą do nich kara grzywny, a nawet kara ograniczenia wolności – w szczególnych przypadkach. Dowiedz się, jakie prawa masz jako pracownik, i nie bój się ich egzekwować na swoim pracodawcy.

Umowa

Umowa jest dokumentem, który określa strony stosunku pracy oraz warunki tej pracy. Wskazuje także kryteria wynagrodzenia, rodzaj pracy i miejsce jej wykonywania, wymiar czasowy oraz terminy rozpoczęcia i zakończenia umowy.

To, jaki rodzaj umowy podpiszesz, zależy od ustaleń między Tobą a pracodawcą. Większość usług może być wykonywana zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i umowy cywilnoprawnej, czyli umowy o dzieło lub zlecenie, jeśli jest to zgodne z rodzajem oraz celem wykonywanej pracy.

Pamiętać należy także, że pracownik ma obowiązek wykonywać wyłącznie pracę wynikającą z postanowień umowy. Pracodawca nie ma więc prawa wymagać od Ciebie wykonywania czynności nie należących do Twoich obowiązków.

Wynagrodzenie

Także wysokość oraz sposób wypłacania wynagrodzenia pracownika określane jest przez Kodeks pracy. Stanowi on, że:

• wynagrodzenie powinno być wypłacane pracownikowi nie rzadziej niż raz w miesiącu,

• termin wypłacania wynagrodzenia określony jest z góry i stały,

• wynagrodzenie powinno być określone na godziwym poziomie.

Co oznacza termin “godziwe wynagrodzenie”? Przede wszystkim powinno uwzględniać rodzaj wykonywanej pracy oraz kwalifikacje potrzebne do jej wykonania. Godziwe wynagrodzenie oznacza także to, że powinno być ono współmierne do ilości wykonywanej pracy oraz jej jakości.

Warto wspomnieć także o tym, że pracownik nie może mieć niższego wynagrodzenia niż inny pracownik wykonujący tę samą pracę lub zatrudniony na takim samym stanowisku.

Wreszcie, godziwe wynagrodzenie to takie, które zapewnia pracownikowi godną egzystencję. Jego minimalną wysokość określa stosowna ustawa.

Urlop

Prawo do wypoczynku przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę. Pracownik ma prawo skorzystać z nieprzerwanego, płatnego urlopu w wymiarze:

• 20 dni – jeśli jest zatrudniony krócej niż 10 lat,

• 26 dni – dla pracownika zatrudnionego przez okres powyżej 10 lat.

Ale prawo do odpoczynku to nie tylko coroczny urlop, lecz także czas, przez jaki pracownik może pozostawać do dyspozycji pracodawcy. Czas pracy nie może przekraczać ośmiu godzin na dobę i 40 w tygodniu.

Jeśli Twój pracodawca nie respektuje Twojego prawa do wypoczynku, powinieneś skontaktować się z dobrym prawnikiem, który skutecznie wyegzekwuje na nim stosowanie się do postanowień Kodeksu pracy.

Warunki pracy

Do obowiązków pracodawcy należy także zapewnienie pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Podstawą będzie tu oczywiście przestrzeganie warunków BHP, niezwłoczne usunięcie uchybień w tej kwestii oraz stosowanie się do nakazów i instrukcji organów nadzoru nad warunkami pracy.

Żadnej dyskryminacji

Obowiązujące w Polsce zasady równości pracowników obarcza pracodawcę obowiązkiem równego traktowania zatrudnionych osób bez względu na ich płeć, wiek, narodowość, wyznanie, orientację seksualną lub niepełnosprawność. Za dyskryminację może zostać uznane także niegodziwe wynagrodzenie.

Co zrobić, gdy pracodawca nie przestrzega praw pracownika?

Jak już wspomnieliśmy, zawsze warto udać się do prawnika, który specjalizuje się w prawie pracy. To on doradzi Ci najlepsze w Twoim przypadku rozwiązanie. W zależności od sprawy, może to być rozmowa z pracodawcą – warto od niej zacząć, jeśli widzisz choć nikłą szansę na porozumienie, a uchybienia są wynikiem niewiedzy pracodawcy. Takie przypadki zdarzają się jednak stosunkowo rzadko.

Znaczna część spraw o łamanie praw pracowniczych kończy się złożeniem zawiadomienia do Państwowej Inspekcji Pracy lub sądu rejonowego. Kodeks pracy w jasny sposób określa obowiązki pracodawcy i prawa pracownika, a więc wszelkie przypadki łamania tych praw łatwo udowodnić.

Prawnik to pierwsza osoba, do której powinieneś się zwrócić w przypadku, gdy Twoje prawa jako pracownika zostały naruszone. Poprowadzi Cię on przez cały proces dochodzenia sprawiedliwości.