Historia lotniczej szachownicy

Polska flaga w każdym rodzaju wojsk wygląda nieco inaczej, nic zatem dziwnego że lotnicy na swoich samolotach mają inne oznaczenie niż pancerniacy lub też marynarze pływający po morzach lub oceanach. Jaka jest historia powstania szachownicy obecnej na maszynach strzegących naszego nieba? Poznaj długie dzieje oznaczeń polskich samolotów.

Powstanie szachownicy

Szachownica lotnicza powstała już w czasie I wojny światowej, kiedy to lotnictwo zaczynało się dopiero rozwijać, a Polacy walczyli o niepodległość. Po raz pierwszy namalował ją na swojej maszynie Stefan Stec, lotnik rozpoczynający swoją karierę w armii austriackiej, a następnie kontynuujący ją w odrodzonym po odzyskaniu niepodległości Wojsku Polskim, do którego przyprowadził swój dawny bojowy samolot. Aby jakoś wyróżnić się i zaznaczyć swoje polskie pochodzenie stworzył szachownicę, którą umieścił na kadłubie prowadzonej przez siebie maszyny. Tak właśnie oznakowanym samolotem, z dużym emblematem wyróżniającym go od innych maszyn latających ówcześnie nad ziemiami polskimi, przedarł się w dniu 15 listopada 1918 roku z oblężonego jeszcze Lwowa do Warszawy z meldunkiem o postępach walk. Od tego dnia rozpoczęła się historia szachownicy lotniczej, jaką do dziś możemy podziwiać na skrzydłach i kadłubach samolotów należących do polskiej armii. Jak widać, ma ona historię rozpoczynającą się równolegle z odzyskaniem niepodległości przez Rzeczpospolitą.

Oficjalne przyjęcie szachownicy lotniczej

Szachownica lotnicza wymyślona przez Stefana Steca zyskała uznanie władz wojskowych z kilku względów. Po pierwsze nawiązywała do barw naszego kraju znanych z flagi narodowej, tym samym zaś wpisywała się w długą historię barw używanych przez wojska polskie na przestrzeni dziejów. Po drugie była oryginalnym znakiem, jakim nie posługiwała się żadna inna armia, co znakomicie ułatwiało rozpoznanie maszyn bojowych należących do Wojska Polskiego odtwarzanego po uzyskaniu niepodległości. Po trzecie wreszcie była po prostu łatwa do namalowania, dzięki czemu szybko mogły się pojawić również na innych samolotach wchodzących w skład tworzonych właśnie sił powietrznych wchodzących w skład nowo powstającego Wojska Polskiego.

Szachownica w swoim pierwotnym kształcie, to znaczy czterech pól naprzemiennie pomalowanych w barwy białe i czerwone, była stosowana do 1921 roku. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej, kiedy był już czas na to, by w warunkach pokojowych organizować siły powietrzne mające stać na straży nieba niepodległego na nowo państwa polskiego, zaczęto myśleć o wprowadzeniu zmian. Pierwotne cztery pola, naprzemiennie używające bieli i czerwieni polskiej flagi, zostały wyposażone w dodatkowe obwódki, także stosowane naprzemiennie.

Dzisiejszy wygląd szachownicy lotniczej

Od 1921 roku przez kolejne 70 lat szachownica lotnicza była stosowana przez każdą z lotniczych formacji, zarówno przez okres II Rzeczpospolitej, w trakcie II wojny światowej a także przez Ludowe Wojsko Polskie w czasie trwania Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Zmiany nastąpiły dopiero w roku 1993, a polegały na zamianie pól, jakby odwróceniu oryginalnej szachownicy lotniczej od 90 stopni. Od tego czasu nie podlegała już żadnym zmianom i to właśnie w tym kształcie można zobaczyć ją na maszynach bojowych używanych dziś przez Siły Powietrzne RP.

Historia szachownicy lotniczej pokazuje, że przywiązanie do barw narodowych można przedstawiać w sposób graficznie łatwy do stworzenia, malowania i rozpoznania. Nic zatem dziwnego, że dziś jej znak chętnie jest wykorzystywany jako emblemat przez producentów odzieży patriotycznej.

Autor artykułu
Artykuł został przygotowany przez surgepolonia.pl, producenta odzieży patriotycznej.