Najczęściej spotykane wady wzroku

Oczy są tym narządem, który bodaj najlepiej, najbardziej szczegółowo pozwala nam poznać otaczający nas świat i umożliwia prawidłowe funkcjonowanie w jego strukturach. Dlatego tak ważne jest, by regularnie badać wzrok i ewentualnie szybko reagować na pojawiające się wady w jego obrębie. Niżej prezentujemy najczęściej występujące wady wzroku, których pierwsze objawy być może obserwujecie u siebie.

Krótkowzroczność

To przypadłość, z którą zmaga się bardzo wiele osób. Najprościej rzecz ujmując ta wada wzroku polega na tym, że z bliska widzimy wyraźnie i ostro, a przedmioty znajdujące się nieco dalej są już dla nas rozmazane. Dlaczego tak się dzieje? Winny temu jest nieprawidłowy kształt oka, przez który docierające do jego wnętrza promienie skupiają się przed siatkówką (zamiast na niej). Przy akomodacji promienie ogniskowane są jeszcze bliżej, a więc w przeciwieństwie do dalekowidza, krótkowidz nie może sobie pomóc napięciem mięśni ocznych. Może on jednak nieco polepszyć swoje widzenie poprzez mrużenie oczu – zmniejsza to rozproszenia światła na siatkówce i nieco poprawia widzenie na odległość.

Przyjęło się, że krótkowzroczność jest klasyfikowana według trzech stopni zaawansowania, mierzonych dioptriami (z dodaniem ujemnego symbolu – stąd dla krótkowidzów przeznaczone sa okulary tzw. „minusy”). Do -3,0 dioptrii mówimy o krótkowzroczności niskiej, między -4,0 a -7,0 dioptrii o średniej, a powyżej -7,0 dioptrii mamy już do czynienia z wadą wysoką. Niewiele osób zdaje też sobie sprawę z tego, że mamy trzy rodzaje tego schorzenia. Mowa tutaj o krótkowzroczności:

• Osiowej – najczęściej spotykana, powoduje ja zbyt długa oś gałki ocznej.
• Krzywiznowej – powstaje wówczas, gdy poszczególne elementy oka są zbyt wypukłe (w szczególności dotyczy do rogówki i soczewki).
• Refrakcyjnej – niezwiązanej z budową oka, a współczynnikiem załamania soczewki, zwykle towarzyszy ona zaćmie bądź cukrzycy.

Leczenie krótkowzroczności opiera się rzecz jasna na dobraniu odpowiednich okularów korekcyjnych bądź soczewek kontaktowych. Przy większych wadach możliwe jest jednak wykonanie korekcji laserowej.

Nadwzroczność

Nazywana jest potocznie dalekowzrocznością i jak nietrudno się domyślić ta wada jest przeciwnością krótkowzroczności. W tym przypadku również winna jest anatomia oka, przez którą promienie skupiają się nieco za siatkówką. Tutaj osoba cierpiąca na tę wadę może sobie nieco pomóc napięciem mięśni oka, ale i tak jedyną skuteczną metodą leczenia jest zastosowanie okularów, soczewek kontaktowych lub wykonanie odpowiedniego zabiegu korygującego. Dalekowidze dobrze widzą przedmioty usytuowane dalej od nich, ale mają problemy z ostrością widzenia blisko siebie. Bardzo często ten problem występuje u osób starszych, u których mamy do czynienia najczęściej ze „zużyciem materiału” i tak zwaną nadwzrocznością starczą. Przy określaniu wielkości tej wady również używamy jednostki wyrażanej w dioptriach, tylko w tym wypadku ze znakiem plus.

Astygmatyzm

Podobno niemal każdy z nas cierpi na astygmatyzm, ale tylko niewielka liczba osób w takim stopniu, by potrzebowała specjalnego leczenia. Wada ta (nazywana też niezbronnością) to defekt soczewki lub rogówki, która prowadzi do zaburzenia symetrii obrotowej oka, w efekcie czego chory widzi nieostro w różnych osiach widzenia (bez względu na odległość). Możemy wyróżnić astygmatyzm regularny i nieregularny – przy tym drugim nie istnieje opcja korekcji okularami, a jedynie szkłami kontaktowymi. Pocieszający jest fakt, że pod pewnymi warunkami laser może okazać się bardzo skuteczną metodą stałej korekcji wady. Bardzo ważne jest jednak odpowiednio wczesne wykrycie astygmatyzmu – jeśli u dziecka do 3 roku życia z dużą wadą tego typu nie zostanie podjęte leczenie, możliwe jest wystąpienie niedowidzenia jednego lub dwojga oczu.

Wskazane wyżej wady wzroku są zdecydowanie najczęściej występującymi na świecie. Każda z nich odznacza się konkretnymi objawami, przy czym osoba niezgłębiająca tematu może mieć duże trudności z powiązaniem ich z astygmatyzmem. Dlatego tak ważne jest badanie wzroku i regularne wizyty u okulisty.

Artykuł powstał przy współpracy z portalem PIKO