Szkoła waldorfowska – geneza i założenia systemu pedagogiczno–dydaktycznego

Autorki Szkoły waldorfowskiej przybliżyły w swojej książce system pedagogiczno–dydaktyczny, którego twórcą jest Rudolf Steiner (1861-1925), austriacki filozof. Zarysowały obraz proponowanego przez niego rodzaju nauczania i wychowania, przedstawiły jego założenia ideologiczne i do nich się ustosunkowały.

Czym więc jest ów sposób nauczania i wychowania zaproponowany przez R. Steinera? To propozycja alternatywna stawiająca w centrum zainteresowania dziecko i idąca w kierunku uczynienia z niego podmiotu wychowania także w wymiarze duchowym, ponieważ wychowawcy są równocześnie opiekunami i duchowymi przewodnikami uczniów.

Szkoła ta nie zakłada pewnego poziomu, do którego uczeń musi dorosnąć, bo w przeciwnym razie zostanie na drugi rok w tej samej klasie lub zostanie przeniesiony do szkoły specjalnej, lecz nauczyciele dążą do rozwinięcia w wychowanku tych choćby najmniejszych zdolności, które w nim tkwią. By tak ścisła współpraca była nie tylko możliwa, lecz rzeczywiście owocna, grono pedagogiczne powinno być jednorodne ideologicznie – zgodne w tym wszystkim, co dotyczy obrazu wychowanka i sposobu prowadzenia go. Jest to możliwe dzięki przynależności pracowników szkół waldorfowskich do tzw. „antropozoficznych wspólnot”. W nich to dorośli pracują nad samowychowaniem, a nawet więcej, nad własnym wzrostem duchowym, wzajemnie sobie w tym pomagając. Skoro bowiem wychowawca ma pełnić rolę duchowego przewodnika, sam winien nieustannie posuwać się naprzód, by niejako kroczyć ciągle przed swoim wychowankiem, zarówno w dziedzinie nauki, jak i w sferze duchowej.

Znamienne jest to, że w szkole tego typu nie ma dyrektorów ani kierowników, wszyscy nauczyciele mają taki sam zakres praw i obowiązków. Różnicuje ich, i decyduje o większym lub mniejszym wpływie na decyzje grona pedagogicznego, jedynie stopień zaangażowania i znajomości problemów szkoły, jak również poszczególnych uczniów.

Wielu spośród tych, którzy mieli okazję zetknąć się ze szkołą waldorfowską, nie zdaje sobie jednak sprawy z tego, że jej korzenie stanowi system ideologiczny znany pod nazwą antropozofia, który czyni ją kontrowersyjną. Problemowi temu poświęcona jest ta książka.