Split payment – pomysł na ograniczenia tzw. szarej strefy

Firmy rozliczające podatek VAT wkrótce czekają spore zmiany. Od 1 kwietnia 2018 r. ma zacząć obowiązywać nowelizacja ustawy nakładająca obowiązek posiadania, obok konta bieżącego, drugiego rachunku wyłącznie do wpłat podatku VAT.

Celem zmian jest wprowadzenie tzw. split payment, czyli mechanizmu podzielonej płatności. Jest to pomysł rządu na walkę z nieuczciwym procederem wyłudzania podatku od towarów i usług. Zmienione przepisy mają podnieść stabilność wpływów VAT do budżetu państwa, a wpłaty tego właśnie podatku są podstawowym źródłem jego zasilania. Już kilkuprocentowa poprawa wpływów do państwowej kasy, która miałaby nastąpić w wyniku wprowadzanych zmian podatkowych w VAT, stanowić będzie znaczącą poprawę wysokości wpływów z tego tytułu.

Nowelizacja przepisów to bat rządu na tzw. szarą strefę stosującą najróżniejsze metody uniknięcia wpłaty VAT we właściwej wysokości. Od około dziesięciu ostatnich lat różnica pomiędzy VAT teoretycznie należnym a rzeczywiście pobranym powiększa się, a Polska na tle innych krajów UE jest niestety w czołówce państw z największą luką w tym zakresie. Z innej strony przedsiębiorcy obawiający się nieświadomego udziału w przestępczych procederach na przykład swoich kontrahentów, będą dzięki planowanym zmianom bardziej chronieni i zabezpieczeni.

Split payment w praktyce – co musi zrobić firma przed 1 kwietnia 2018 r.

Wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności nie wymaga od firm żadnych skomplikowanych czynności czy zmian w działaniu przedsiębiorstwa. Aby przygotować się do nowych zapisów ustawy o VAT, wystarczy wystąpić do banku, w którym prowadzony jest rachunek bieżący z wnioskiem o wygenerowanie oddzielnego numeru konta dla podatku od towarów i usług (VAT). Warto dodatkowo zweryfikować czy wykorzystywany w firmie system obsługi księgowej został zaktualizowany zgodnie z ustawą i jeśli nie, wówczas należy pobrać i zainstalować jego aktualizację. Szczegółowe informacje o nowelizacji dostępne są na stronie http://www.ey.com/pl/pl/services/tax/business-tax/split-payment-main

Na czym polega split payment?

Zasada działania split payment jest prosta. Nabywca towarów lub usług wpłaca należną kwotę podatku jak dotychczas na rachunek bankowy kontrahenta lub reguluje zobowiązanie w inny sposób, natomiast pozostała kwota stanowiąca równowartość podatku VAT wpływa na osobny rachunek przeznaczony tylko do celów podatkowych. Inaczej mówiąc kwota netto oddzielona jest od podatku, stąd nazwa mechanizm podzielonej płatności.

W praktyce o tym w jaki sposób odbędzie się płatność będzie decydował nadawca przelewu, czyli firma opłacająca otrzymaną fakturę. Po 1 kwietnia 2018 r. nadal będzie można rozliczać faktury jak dotychczas lub przejść na nowy sposób regulowania faktur według nowelizacji ustawy podatkowej.

Czym jest dedykowany komunikat przelewu?

Do wykonania płatności za fakturę konieczne będzie wprowadzenie zestawu danych. Jest to tzw. dedykowany komunikat przelewu, w którym muszą się znaleźć:

• numer faktury bądź faktury korygującej, której dotyczy płatność
• numer identyfikacji podatku VAT dostawcy towaru lub usługodawcy
• kwotę netto należną za zakupione towary lub zrealizowaną usługę
• kwotę podatku VAT

Czy obsługa mechanizmu podzielonej płatności oznacza dodatkowe opłaty bankowe za rachunek VAT?

Nowa ustawa podatkowa reguluje kwestię udziału banków w nowym systemie rozliczeń VAT oraz opłat pobieranych za to dodatkowe konto dla firm. Po pierwsze rachunek VAT musi być prowadzony bezpłatnie, zarówno banki jak i SKOKI są zobowiązane do niepobierania opłat ani prowizji od przedsiębiorców za otwarcie i obsługę konta podatkowego. Ponadto środki znajdujące się na rachunku VAT będą obligatoryjnie oprocentowane, choć trudno tu się spodziewać wysokich stawek zaproponowanych przez banki.

Inaczej będzie wyglądać korzystanie ze środków pochodzących z wpływów VAT ulokowanych na tym oddzielnym koncie. W praktyce będzie to mocno ograniczone do rozliczeń podatkowych z urzędem skarbowym lub też transferu VAT na konto innego podatnika, także na jego rachunek VAT. Przedsiębiorca straci więc możliwość obracania całą kwotą widniejącą na fakturze zapłaconej przez kontrahenta. Do tej pory było to możliwe, aż do dnia, w którym przypadał termin zapłaty VAT-u, a po nowelizacji kwota, którą otrzyma firma w drodze płatności split payment będzie tylko kwotą netto.

Czy będzie można wypłacić VAT z rachunku podatkowego?

Środki zgromadzone na koncie podatkowym nie będą mogły być wypłacone przez właściciela konta bez zgody naczelnika Urzędu Skarbowego. Warto dodać, że do konta VAT będzie mieć dostęp Urząd Skarbowy w zakresie umożliwiającym monitorowanie zgromadzonych na rachunku wpłat podatku oraz regulowanie zobowiązań finansowych względem fiskusa.

W sytuacji, w której firma będzie chciała skorzystać z pieniędzy zgromadzonych na rachunku VAT, możliwe będzie wystąpienie z wnioskiem do naczelnika urzędu skarbowego. Na wniosku należy uzasadnić powód takiej wypłaty. Niestety okres oczekiwania na decyzję o wypłacie wynosi nawet 90 dni od daty złożenia wniosku. W każdym przypadku taka decyzja, mimo 3 miesięcznego oczekiwania na rozpatrzenie wniosku może być negatywna. Na przeszkodzie do wydania zgody na wypłatę pieniędzy z konta VAT, mogą stanąć takie czynniki jak nierzetelne rozliczanie podatku w celu uzyskania korzyści materialnej w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku. Inna przyczyna to nierzetelność w wystawianiu faktur, skutkująca brakiem wypełnienia obowiązku podatkowego. Na brak zgody na wypłatę środków z konta VAT nie powinni też liczyć przedsiębiorcy, wobec których prowadzone jest postępowanie podatkowe lub kontrola celno-skarbowa.

Czy warto stosować split payment?

W projekcie ustawy znalazły się zapisy, które mają być zachętą dla podatników, którzy dobrowolnie zastosują mechanizm podzielonej płatności. Jedną z nich jest brak konsekwencji za zaległości skarbowe kontrahenta czy dostawcy dla podatnika, co wynika z zawieszenia w tej sytuacji przepisów odpowiedzialności solidarnej. Dodatkowo, podatnicy mogą liczyć na przyspieszony zwrot nadwyżki podatku VAT w 25 dni.

Split payment sposobem na nadużycia podatkowe w szarej strefie?

Mechanizm podzielonej płatności ma zapobiec narastającej luce pomiędzy należnym a odprowadzanym podatkiem VAT. Ma być sposobem na podatników unikających wpłat podatku VAT we właściwej wysokości. Split payment działa już w innych państwach europejskich, gdzie również ma za zadanie utrudnić powstawanie nadużyć i działania na szkodę budżetu państwa. Już po kilku miesiącach od momentu wejście w życie nowelizacji ustawy będzie można ocenić w jakim stopniu zmieniły się wpływy VAT do budżetu państwa.

Najnowsze informacje i interpretacje nowych przepisów podatkowych można monitorować na stronach firmy doradczej EY.

Artykuł sponsorowany

Kod śledzenia: